Gaat bitcoin in de nabije toekomst de markten domineren of hebben we de groeispurt al gehad? Dat we niet meer zo veel horen van de cryptovaluta als in de begindagen, wil niet zeggen dat de bitcoin stilstaat. Er komen nog steeds nieuwe software, diensten en concepten bij.
De nieuwe rage in wording: bitcoin-crowdfunding. Zomaar wat koppen uit het nieuws van afgelopen maand:
- Microsoft accepteert bitcoin als geldig betaalmiddel in de VS
- Verzekeraars kunnen vertrouwen in bitcoin stuwen
- Waarom bitcoin is mislukt (en waarom dat jammer is)
- Bitcoin-betalers eenvoudig te ontmaskeren
Het internet is het nog niet eens over het succes van het digitale betaalmiddel, maar de onderliggende basis ervan (de blockchain) blijkt desondanks een relatief solide systeem. Zelfs banken beginnen nu warm te lopen, zo blijkt uit een rondgang van RTL Nieuws langs ABN Amro, Rabobank en ING.
Zij onderzoeken de mogelijkheid om de bitcoin-techniek te gebruiken. Als zelfs banken naar de mogelijkheden kijken, klinkt het niet gek dat een groeiende crowdfundingsector ook grenzen wil verleggen. Sterker nog: bitcoin-crowdfunding (gedecentraliseerde crowdfunding genoemd) is al een feit.
Succes in China
In China worden bitcoins van de crowd gebruikt om de groei van tientallen startups te faciliteren. Zo kwam de eigenaar van een groot discussieforum op het idee om gebruikers mede-eigenaren te maken van de site in de hoop op deze manier kwalitatieve discussies te stimuleren.
Binnen enkele uren haalde hij via crowdfunding 85 BTC op (met de huidige koers omgerekend ruim 20.000 euro). Iedereen die via bitcoin investeerde, werd voor een honderdste eigenaar van de website.
Wie denkt dat Nederland nog niet klaar is voor bitcoin-crowdfunding vergist zich. Een Nederlandse handelaar in de digitale valuta wil via de rechter afdwingen dat de bitcoin voor de wet de status van geld krijgt. Om de rechtszaak te financieren haalde de handelaar meer dan 15.000 euro op via bitcoin-crowdfunding.
Gevaren
In het afgelopen jaar lieten meer projecten de potentie van bitcoin-crowdfunding zien (Swarm, Koinify en Lighthouse zijn voorbeelden van succesvolle gecentraliseerde platformen), maar tegelijk ook de gevaren.
Het Chinese platform Silverfish, dat zich actief bezighoudt met het genereren van bitcoins (mining), haalde eind 2013 met een crowdfundingproject 5600 BTC op. Door de hoge koers werd de waarde van de onderneming ineens geschat op ruim 10 miljoen dollar.
Een sterke daling van de bitcoin-waarde bracht het bedrijf echter ook weer in de problemen. Begin deze maand kondigde het aan dividendbetalingen voor onbepaalde tijd op te schorten. Zo snel kan het gaan met bitcoin-crowdfunding en daar ligt ook een van de risico’s.
Projecten stranden, soms door oplichterij, maar vaker door een slechte timing, zoals bij Silverfish het geval was.
Fraudegevoelig
Is crowdfunding al niet volledig gereguleerd, bitcoin is dat helemaal niet. Dat neemt enkele juridische hindernissen weg, maar creëert ook een moeilijke positie voor investeerders wanneer er problemen ontstaan.
Door het vrije karakter van de bitcoin vinden transacties plaats tussen twee personen, zonder de tussenkomst van een platform als Kickstarter of GeldvoorElkaar. En die platformen toetsen juist doorgaans de proposities van geldvragers, voordat een project wordt aangeboden aan investeerders.
Hierdoor mist er gedegen toezicht, hetgeen bitcoin-crowdfunding extra fraudegevoelig maakt. Maar er zijn meer moeilijke vragen:
- Zijn de traditionele durfkapitalisten nog wel geïnteresseerd in bedrijven die een deel van hun eigen vermogen hebben verkocht via het bitcoin-systeem?
- En wat hebben al die bitcoin-crowdfunders te vertellen over het dagelijkse reilen en zeilen van de onderneming?
- Zijn er aandeelhoudersvergaderingen?
Optimaal meeliften op succes
Tot zover alleen maar negatieve punten. Wat verklaart de plotselinge interesse van de Chinezen en Amerikanen in bitcoin-crowdfunding? Dat valt als volgt uit te leggen: een startup creëert een eigen valuta en investeerders krijgen cryptografische aandelen.
Dat zijn eigenlijk een soort digitale fiches die het aandeel in de startup vertegenwoordigen. Denk aan casinomuntjes die staan voor een bepaald geldbedrag. Crowdfunders delen mee in de waardeontwikkeling van de onderneming via het fiche.
Door gedecentraliseerde crowdfunding wordt de kans kleiner dat de investeerder berooid achterblijft, wanneer het met de onderneming ineens heel goed gaat. Dit was het geval bij het Kickstarter-project Oculus Rift. Facebook kocht Oculus voor 2 miljard dollar en donateurs liepen enorme rendementen mis.
De nieuwe crowdfundingvorm wordt in China en de Verenigde Staten ondanks de hoge risico’s langzaam een bruisende subcultuur. Wellicht omdat bitcoin-investeerders van nature al meer risico’s nemen.
Daarnaast is crowdfunding ook een beetje geboren uit de behoefte om ondernemers te helpen, zonder daar zelf financieel op vooruit te gaan. Maar er zijn op dit moment vooralsnog nog te veel obstakels en vragen die een verdere groei van gedecentraliseerde crowdfunding in de weg staan.