De Autoriteit Financiele Markten (AFM) maakt zich zorgen. Er is reden aan te nemen dat investeerders de risico's van crowdfunding onderschatten.

Op basis van verschillende consumentenonderzoeken en een consultatieronde is de AFM tot een eerste conclusie gekomen: een deel van de investeerders onderschat de risico's van crowdfunding. Investeerders schatten de kans dat een project mislukt in op minder dan 2,5%.

"Dat lijkt, op basis van de huidige kennis, geen realistische inschatting," aldus de toezichthouder. Daarnaast zou 40% van de respondenten de risico's van crowdfunding lager achten dan die van beleggingsfondsen en aandelen.

Snel handelen

De AFM stelt dat investeerders zelf een gedegen analyse moeten doen, voordat ze in een project stappen. En daar lijkt het mogelijk aan te ontbreken. In september publiceerde Crowdfundmarkt nog een onderzoek waaruit blijkt dat 55% van de onderzochte crowdfundingprojecten binnen 24 uur is volgeschreven. Crowdfundmarkt onderzocht toen 64 projecten van alle 45 AFM-geregistreerde crowdfundingplatformen en Nederland. Daaruit bleek dat 35 projecten al binnen een dag volgeschreven waren.

"In veel gevallen hebben potentiële investeerders zelfs minder dan een uur om een afweging te maken tussen het risico en het rendement van een aangeboden project," aldus de crowdfundingwebsite destijds.

"Wanneer een project in twintig minuten is volgeschreven [..] dan ga je mij niet wijsmaken dat alle 142 investeerders alle bijgesloten paperassen goed hebben doorgelezen," zo stelt Martijn Arets, deskundige op het gebied van schaalbare online platformen als Airbnb, Uber en Kickstarter. "Ik vermoed dat velen geen idee hebben waar hun geld in gaat."

Arets vraagt zich af of investeerders zich niet te blind staren op de kwaliteiten van het crowdfundingplatform als beoordelaar van projecten. Ook de AFM maakt zich daar zorgen om en constateert dat de consument de risicokwalificatie die het crowdfundingplatform aan een project geeft, belangrijk vindt. Dit vormt naar eigen zeggen voor de toezichthouder aanleiding om scherper te kijken naar de wijze waarop de platformen projecten beoordelen en hoe ze klanten hierover informeren.

"Platformen schetsen een goed beeld van de risico’s"

Crowdfundingdeskundige Frank van der Linden van Crowdfundmarkt vindt dat de risicoklassen die platformen individueel hanteren over het algemeen een goed beeld geven van het project ten opzichte van andere projecten op hetzelfde platform. Projecten vergelijken tussen platformen onderling is volgens Van der Linden evenwel een stuk lastiger, omdat de risicoklassen niet uniform zijn.

Een belegger moet volgens de crowdfundingdeskundige dan ook echt zelf naar de projectspecificaties kijken: wie is de ondernemer, wat zijn de behaalde resultaten en welke zekerheden worden gegeven? Ook belangrijk zijn aflossingsvorm en looptijd, zo merkte Van der Linden op.

Hoe een investeerder zijn investeringsbeslissing neemt is divers, zo ziet de crowdfundingdeskundige, en hangt onder meer af van het vertrouwen dat een belegger heeft in de voorselectie van een platform of de kennis die hij heeft van de markt en de ondernemer. "Door de snelle inschrijving op projecten bestaat de kans dat investeerders eigenlijk niet voldoende tijd hebben om gedegen onderzoek te doen. Maar niemand is uiteraard verplicht te investeren."

De AFM kwam verder tot de voorlopige conclusie dat crowdfundinginvesteerders regelmatig een hoger percentage van hun vrij belegbaar vermogen investeren in crowdfunding. De toezichthouder hanteert als richtlijn maximaal 10% van het vrij belegbaar vermogen.

De AFM wil in het voorjaar van 2017 met een volledig rapport over de bevindingen komen.