Jan van Duijvendijk is advocaat-partner bij Lexence Advocaten & Notarissen. Hij studeerde in 1983 af aan de Universiteit Leiden en is vervolgens werkzaam geweest bij Blackstone Rueb & van Boeschoten, dat later opging in De Brauw Blackstone Westbroek, bij Fokker, Hollandse Beton Groep en Strukton Groep. In 2001 is Van Duijvendijk opnieuw beëdigd als advocaat en kwam hij bij Lexence, waar hij leiding geeft aan het team projectontwikkeling en gebiedsontwikkeling. Van Duijvendijk is gespecialiseerd in bouwrecht, contractenrecht, vastgoed en aanbestedingsrecht.

Column

Vastgoed & ethiek

Er zijn twee soorten mensen actief in het vastgoed; eerlijke en oneerlijke. Vijf stellingen over goed en fout in vastgoedland (en columnistenland).

Er zijn twee soorten mensen actief in het vastgoed; onethisch handelende mensen en ethisch handelende mensen. Vijf stellingen over goed en fout in vastgoedland en columnistenland.

Stelling 1 Niets is zo veranderlijk als de mening van een columnist.
Wat hij vandaag zegt, ontkent hij morgen. Dat is zeker zo als hij zijn column voorbereidt als er een regering zwaar probeert te bezuinigen en feitelijk valt wegens onvermogen om laten we zeggen de woningmarkt op te krikken.

Antwoord
De mening van een columnist is onveranderlijk. En als u het niet met me eens bent: ik sta achter mezelf!

Stelling 2 Neem alles aan
U moet echt alles van uw columnisten aannemen als waar, of waar gebeurd, althans niet gelogen, en doorvoeld alsof het een document uit het werkelijke leven is.

Antwoord
Hoedt u voor de waarheden van uw columnisten! U weet intuïtief of iets klopt. Het is niet nodig dat het waar gebeurd is of niet. Of dat het wordt bewezen.

Stelling 3 Er zijn twee soorten aannemers
De gebruikelijke onderverdeling van soorten aannemers: de ene soort bestaat uit slechte aannemers en de andere soort uit héél slechte aannemers. De eerste keer dat mij deze onderverdeling plechtig op een borrel werd uiteengezet, door een oude beroepscolumnist, was ik net een maand werkzaam op de juridische afdeling van Hollandsche Beton Groep.

Ik was toen nog jong, en heb dus op basis van stelling drie deze verdeling van twee soorten aannemers stilzwijgend aanvaard. Eigenlijk is mij nooit helemaal duidelijk geworden wat er precies mee wordt bedoeld. Leveren aannemers altijd slecht werk? Nee, dat is nooit bewezen.

Dan moeten we aannemen dat het gaat om slecht in de zin van zonder ethiek, of dat bouwers louter op grof geld beluste ondernemers zijn. Als je echter kijkt naar rendementen van bouwondernemingen, dan lijkt dat best mee te vallen.

Antwoord
Er zijn twee soorten mensen in het vastgoed. De ene groep bestaat uit onethisch handelende mensen en de andere groep uit ethisch handelende mensen.

Stelling 4 Onethisch gedrag is van alle tijden
Zoveel is wel zeker. Dat betekent niet dat iedereen altijd buiten de grenzen van ethiek of wet gaat. Maar de verhalen over fraudes en omkopingen keren wel telkens terug en dan kunnen we weer huiverend van afschuw zitten genieten. Dat het in de vastgoedwereld vaak gebeurt is te verklaren door de grote belangen die er spelen.

Waar weinigen echter bij stilstaan is dat het de fraudeurs er om gaat de foute geldstromen binnen de normale boekhouding te krijgen. Een geldbedrag is gemakkelijk betaald, maar hoe breng je het in de boeken? Dat gebeurt dan met valse facturen of vals opgemaakte overeenkomsten. Achteraf valt vaak op hoe dom en gemakzuchtig fraudeurs te werk gaan.

Zo was er ooit een afspraak gemaakt met een koppelbaas om tien zwartwerkers te leveren. Dat werd opgeschreven als een contract voor de levering van tien pallets tegels. Om misverstanden te voorkomen stond er nog bij: "Aan de pallets worden geen reiskosten vergoed".

Antwoord
Wie zijn boterham aan twee kanten besmeert, krijgt vieze, vette vingers. Ik wens geen handen te schudden van mensen met vieze, vette vingers.

Stelling 5 De makelaardij is een eerzaam beroep
Geen kwaad woord over eerlijke makelaars.

Antwoord
Maar wat te denken van een makelaar die in notariële afrekeningen plotseling opduikt als rechthebbende op een paar procentjes van de koopprijs? Dat riekt, zeker als die zogenaamde makelaar in het hele verkoopproces nog niet in beeld is geweest. Nu we het toch over makelaars hebben nog even dit ethische puntje.

Hoe zit het als een makelaar optreedt voor een koper? Hoe berekent hij dan zijn courtage? Als een percentage van de koopprijs? Maar dan heeft hij toch belang bij een hogere koopprijs? Ik beschouw dat als een onethische prikkel.

Jan van Duijvendijk is advocaat-partner bij Lexence Advocaten & Notarissen. De informatie in deze column is niet bedoeld als beleggingsadvies.